گیر کردن خودرو در ماسه یا شن، یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از رانندگان، به ویژه در سفرهای جاده ای، کمپینگ در مناطق ساحلی یا بیابانی با آن مواجه می شوند. شرایط خاص ماسه های نرم، به ویژه در مناطقی که با شن های روان، ماسه های ساحلی یا خاک های شنی پوشیده شده اند، به راحتی می تواند حتی خودروهای دو دیفرانسیل و آفرود را نیز درگیر کند. در این مطلب به بررسی 10 روش بیرون آوردن ماشین از ماسه و شن را بررسی میکنیم.
در چنین شرایطی، آشنایی با روش بیرون آوردن ماشین از ماسه نه تنها ضروری، بلکه می تواند از صرف هزینه، زمان و حتی خطرات بیشتر جلوگیری کند. بیرون آوردن خودرو از شن و ماسه نیازمند شناخت دقیق دلایل گیر کردن و استفاده از تکنیک هایی است که مبتنی بر درک رفتار فیزیکی سطح و توان خودرو طراحی شده اند.
10 روش موثر برای بیرون آوردن خودرو از شن و ماسه
گیر افتادن خودرو در ماسه یا شن ممکن است برای هر راننده ای پیش بیاید. اما خبر خوب این است که روش های متعددی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند تا بدون آسیب به خودرو و با کمترین فشار، از این وضعیت رهایی یابید. در ادامه، ۱۰ روش مؤثر برای بیرون آوردن ماشین از ماسه را مرور می کنیم که اغلب توسط رانندگان حرفه ای آفرود و بیابان نوردان توصیه می شوند.
کاهش باد لاستیک ها تا حدود 15–18 PSI
یکی از ساده ترین و سریع ترین روش ها برای افزایش چسبندگی لاستیک ها در ماسه، کاهش باد آن هاست. وقتی فشار هوا درون لاستیک ها به حدود ۱۵ تا ۱۸ PSI کاهش یابد، سطح تماس لاستیک با زمین افزایش پیدا می کند. این سطح وسیع تر، وزن خودرو را بهتر پخش می کند و مانع فرو رفتن آن در ماسه می شود.
البته لازم است بلافاصله پس از بیرون آمدن، باد لاستیک ها را به سطح نرمال بازگردانید تا از آسیب به دیواره های جانبی لاستیک جلوگیری شود.
محصولات ردراینو» رولرلید kmc t9
استفاده از صفحات تراکشن
صفحات تراکشن، یکی از تجهیزات ضروری برای سفر در مناطق شنی و بیابانی هستند. این صفحات که معمولاً از جنس پلاستیک مقاوم یا فلز سبک تولید می شوند، بین چرخ های محرک و سطح ماسه قرار می گیرند و چسبندگی لازم برای خروج خودرو را ایجاد می کنند.
کافی ست دو صفحه را زیر چرخ های گیر کرده قرار داده و با سرعت یکنواخت و کم به جلو حرکت کنید. این روش بسیار کارآمد است، به خصوص در شرایطی که خودرو کاملاً بی حرکت مانده باشد.
استفاده از کف پوش ماشین یا چوب برای ایجاد سطح چسبنده
در مواقعی که دسترسی به ابزار حرفه ای مثل تراکشن برد وجود ندارد، می توان از وسایل دم دستی مانند کف پوش خودرو، تخته چوب، شاخه درخت یا حتی قطعه ای پارچه ضخیم استفاده کرد. هدف این است که سطحی سخت و قابل اتکا زیر چرخ ها ایجاد شود تا لاستیک ها بتوانند به آن چسبیده و نیرو را منتقل کنند. این روش برای شرایط اضطراری بسیار مفید است و می تواند راه نجات شما از ماسه نرم باشد.
بیل زدن و آزاد سازی شن جلوی چرخ ها
یکی از دلایل اصلی گیر کردن خودرو در ماسه، انباشت شن یا ماسه در اطراف چرخ هاست. با استفاده از بیل یا حتی دست، باید شن های فشرده شده در جلوی چرخ ها و زیر خودرو را تخلیه کنید. این کار باعث می شود مسیر برای حرکت چرخ ها باز شود و سطح آزاد بیشتری برای شروع حرکت فراهم گردد. هر چه سطح جلوی چرخ ها هموارتر باشد، احتمال موفقیت در خروج از ماسه بیشتر است.
بیشتر بخوانید» بهترین لاستیک های آفرود در بازار ایران
گیر کردن خودرو در ماسه و شن
حرکت به عقب و جلو برای ایجاد حرکت پیوسته
تکنیک حرکت رفت و برگشتی به راننده این امکان را می دهد تا بدون ایجاد فشار بیش ازحد، خودرو را از ماسه خارج کند. برای این کار، باید با دنده عقب مقدار کمی حرکت کرده، سپس به آرامی به سمت جلو بروید و این حرکت را چند مرتبه تکرار کنید. هر بار که خودرو کمی حرکت می کند، ماسه زیر چرخ متراکم تر می شود و در نهایت سطح کافی برای خروج ایجاد می شود. این روش در ماسه های نیمه نرم به خوبی عمل می کند.
کمک گرفتن از بند ریکاوری و قلاب بکسل
اگر خودروی دیگری در نزدیکی وجود دارد، استفاده از بند ریکاوری یا قلاب بکسل می تواند گزینه ای مطمئن و سریع باشد. اتصال صحیح بند به نقاط تعیین شده در شاسی خودرو اهمیت بالایی دارد تا از آسیب به بدنه جلوگیری شود.
راننده خودروی کمک کننده باید به آرامی و با قدرتی یکنواخت بکسل را انجام دهد تا نیرو به درستی منتقل شود. این روش زمانی مؤثر است که خودرو به طور کامل در ماسه فرو نرفته باشد.
استفاده از وینچ
وینچ یکی از ابزارهای حرفه ای نجات در آفرود است. اگر خودرو مجهز به وینچ باشد و پایه ای محکم برای اتصال وجود داشته باشد، می توان با استفاده از نیروی کشش تدریجی، خودرو را از ماسه بیرون آورد. این روش به دقت بالا نیاز دارد، چرا که نیروی ناگهانی یا زاویه اشتباه ممکن است باعث واژگونی یا آسیب به سپر جلو شود. پایه وینچ می تواند درخت، خودرو دیگر یا زمین گیر باشد، اما باید حتماً مقاوم باشد.
سبک کردن بار خودرو
یکی از دلایلی که خودرو در ماسه فرو می رود، سنگینی بیش ازحد آن است. با کاهش بار، می توان فشار وارده به چرخ ها را کاهش داد. ابتدا سرنشینان پیاده شوند، سپس اگر امکان دارد بارهای سنگین مثل صندوق های بار، یخچال یا چادرهای سقفی را موقتاً بردارید. سبک کردن خودرو باعث می شود سطح تماس لاستیک با ماسه کمتر فشرده شود و امکان حرکت افزایش یابد. این روش به ویژه در خودروهای سنگین و شاسی بلند بسیار کاربردی است.
استفاده از جک بلند برای بیرون آوردن چرخ و پر کردن زیر آن
در مواردی که یکی از چرخ ها به شدت در ماسه فرو رفته است، می توان با استفاده از جک های بلند مخصوص آفرود، آن قسمت از خودرو را بالا آورده و فضای خالی زیر چرخ را با سنگ، چوب یا خاک سفت پر کرد. پس از پایین آوردن خودرو، چرخ روی سطحی پایدار قرار می گیرد و احتمال خروج از ماسه افزایش می یابد. این روش زمان بر اما بسیار مؤثر است و در نجات خودروهای گیر کرده در ماسه های عمیق نقش مهمی ایفا می کند.
حرکت روی خطوط لاستیک خودروهای قبلی
در برخی مسیرهای کویری یا ساحلی که تردد نسبتاً زیاد است، رد لاستیک خودروهای دیگر ممکن است به عنوان راهی مطمئن تر و متراکم تر برای عبور شما عمل کند. زیرا فشار ترافیک قبلی ماسه را در آن نقاط متراکم کرده و مقاومت سطح را افزایش داده است. در صورتی که شرایط اجازه دهد، سعی کنید در همان خطوط رانندگی کنید و از انحراف به ماسه های نرم اطراف خودداری نمایید. البته این روش باید با احتیاط و بررسی وضعیت سطح انجام شود تا از گیر کردن در چاله های پنهان جلوگیری شود.
اشتباهات رایج هنگام گیر کردن
اشتباهات رایج هنگام گیر کردن در شن و ماسه
در شرایطی که خودرو در ماسه یا شن گیر می کند، رفتار عجولانه یا تصمیم گیری های اشتباه می تواند شرایط را بدتر کند. شناخت این اشتباهات رایج، به راننده کمک می کند تا با خونسردی و به درستی از موقعیت خارج شود و از وارد شدن آسیب به خودرو یا گرفتار شدن بیشتر در ماسه جلوگیری کند.
گاز دادن شدید و بی هدف
یکی از رایج ترین و مخرب ترین اشتباهاتی که رانندگان در مواجهه با گیر کردن خودرو در ماسه مرتکب می شوند، گاز دادن بی وقفه و شدید است. تصور اشتباهی که وجود دارد این است که با فشار بیشتر بر پدال گاز، چرخ ها بالاخره از ماسه خارج می شوند.
در حالی که این کار نه تنها مؤثر نیست، بلکه باعث چرخش بیش ازحد چرخ ها، از بین رفتن چسبندگی و در نهایت فرو رفتن بیشتر لاستیک ها در ماسه می شود. ادامه این رفتار می تواند به گرم شدن بیش ازحد کلاچ یا حتی سوختن آن منجر شود.
نداشتن ابزارهای ساده مثل بیل و تراکشن برد
یکی دیگر از اشتباهات متداول، آماده نبودن راننده برای چنین شرایطی است. نداشتن ابزارهای اولیه مانند بیل یا تراکشن برد باعث می شود حتی در شرایط ساده تر نیز امکان نجات خودرو دشوار شود.
در حالی که با صرف هزینه ای اندک برای خرید این ابزارها می توان شرایط بحرانی را به راحتی مدیریت کرد. عدم همراه داشتن ابزار باعث می شود راننده تنها به روش هایی مانند گاز دادن یا هل دادن اکتفا کند که معمولاً مؤثر نیستند.
تلاش برای جک زدن روی شن نرم بدون زیرسازی
برخی رانندگان هنگام گیر کردن خودرو در ماسه، به سرعت اقدام به جک زدن برای بالا آوردن چرخ ها می کنند. این در حالی است که ماسه نرم به هیچ عنوان سطح مناسبی برای جک زدن نیست.
در صورت نبود زیرسازی مناسب، جک به راحتی در ماسه فرو می رود و نه تنها کمکی به بیرون آوردن خودرو نمی کند، بلکه ممکن است منجر به آسیب به خودرو یا حتی خطرات ایمنی شود. در این شرایط، استفاده از صفحه پایه زیر جک یا استفاده از تخته چوب، ضروری است.
ایستادن کامل روی شیب ماسه ای
متوقف کردن خودرو روی شیب ماسه ای، یکی از خطرناک ترین اشتباهات در رانندگی در شن و ماسه است. توقف در این موقعیت باعث می شود وزن خودرو به سمت پایین شیب منتقل شده و چرخ ها عمیق تر در ماسه فرو بروند.
اگر توقف به هر دلیلی اجتناب ناپذیر بود، راننده باید بلافاصله اقداماتی برای تثبیت موقعیت خودرو انجام دهد و قبل از ادامه مسیر، سطح زیر چرخ ها را بررسی و اصلاح کند. توقف های ناگهانی در شیب معمولاً منجر به گیر افتادن شدیدتر خودرو می شود.
تجهیزات ضروری برای نجات از ماسه
برای موفقیت در اجرای هر روش بیرون آوردن ماشین از ماسه، داشتن ابزارهای مناسب نقش کلیدی دارد. این تجهیزات نه تنها عملیات نجات را ساده تر می کنند، بلکه باعث افزایش ایمنی، صرفه جویی در زمان و کاهش آسیب به خودرو می شوند. در ادامه با مهم ترین ابزارهایی که باید در خودروهای آفرود یا حتی مسافرتی در مناطق شنی وجود داشته باشند آشنا می شویم.
تجهیزات ضروری برای نجات از ماسه چیست؟
پمپ باد و گیج فشار
کاهش باد لاستیک ها یکی از روش های اصلی برای افزایش چسبندگی روی ماسه است، اما این کاهش نباید دائمی باقی بماند. داشتن یک پمپ باد قدرتمند و دقیق به راننده کمک می کند پس از خروج از منطقه شنی، فشار لاستیک ها را به سطح نرمال بازگرداند. همچنین گیج فشار باد نیز برای اطمینان از تنظیم صحیح PSI اهمیت زیادی دارد. استفاده از لاستیک با فشار نامناسب می تواند در ادامه مسیر خطرناک باشد.
تراکشن برد
تراکشن برد یا صفحات کشش، از جمله کاربردی ترین ابزارهای نجات در شرایط گیر کردن در ماسه هستند. این صفحات معمولاً سبک، مقاوم و قابل حمل هستند و به راحتی در صندوق عقب خودرو جا می گیرند. هنگام گیر کردن چرخ ها، قرار دادن این بردها زیر لاستیک ها باعث ایجاد سطح اصطکاک دار می شود که امکان حرکت نرم و کنترل شده را فراهم می کند. داشتن دست کم دو تراکشن برد در هر خودرو آفرودی توصیه می شود.
بیل تاشو
بیل کوچک و تاشو ابزاری بسیار ضروری است که در بسیاری از شرایط می تواند کاربرد داشته باشد. هنگام گیر کردن در ماسه، باید بخش هایی از ماسه در اطراف چرخ ها تخلیه شوند تا فضای آزاد برای حرکت لاستیک فراهم شود. بیل تاشو به دلیل جمع وجور بودن، قابلیت حمل آسانی دارد و به ویژه در مواقعی که زمان برای واکنش سریع اهمیت دارد، بسیار مفید است.
بند و قلاب ریکاوری
در شرایطی که کمک از سوی خودروی دیگر ممکن است، وجود بند ریکاوری و قلاب استاندارد الزامی است. بندهای ریکاوری معمولاً دارای قدرت کشش بالا و طراحی مقاومی هستند که توانایی تحمل وزن خودرو را دارند. اتصال این بند به نقاط مشخص در شاسی، امکان بکسل کردن خودرو از شن و ماسه را به ساده ترین و ایمن ترین شکل ممکن فراهم می کند.
جک آفرودی با صفحه پایه
جک های آفرودی، به ویژه انواع بلند آن ها مانند های جک، در مواقع فرو رفتن شدید خودرو در ماسه بسیار مفید هستند. این جک ها می توانند بخشی از خودرو را بالا آورده و به راننده اجازه دهند تا زیر چرخ را با سنگ، چوب یا خاک سفت پر کند. اما کارایی این جک تنها زمانی تضمین می شود که یک صفحه پایه همراه آن باشد. صفحه پایه مانع از فرو رفتن جک در ماسه می شود و ایمنی استفاده از آن را افزایش می دهد.
علت گیرکردن خودروها در ماسه و شن گیر
چرا خودروها در ماسه و شن گیر می کنند؟
برای درک بهتر روش بیرون آوردن ماشین از ماسه، ابتدا باید بدانیم که اصلاً چرا خودروها در چنین سطوحی گیر می کنند. در واقع، گیر کردن در ماسه یا شن تنها به دلیل قدرت پایین خودرو نیست، بلکه ترکیبی از ویژگی های فیزیکی سطح، رفتار لاستیک و نحوه رانندگی است که باعث این مشکل می شود.
- کاهش چسبندگی سطح
ماسه و شن، به ویژه زمانی که خشک باشند، ساختاری روان و دانه دانه دارند. به همین دلیل، سطح تماس لاستیک با زمین همواره در حال تغییر است و چسبندگی مؤثر بین لاستیک و سطح بسیار پایین می آید. برخلاف آسفالت یا خاک سفت، ماسه به محض اعمال نیرو از هم می پاشد و این موضوع مانع از انتقال مؤثر گشتاور موتور به زمین می شود. نتیجه این وضعیت، چرخش بی فایده چرخ ها و فرو رفتن خودرو در سطح است.
- فرو رفتن لاستیک در شن نرم
وزن خودرو، به خصوص در قسمت جلو یا عقب که معمولاً سنگین تر است، باعث می شود لاستیک ها در ماسه یا شن نرم به تدریج فرو بروند. این فرو رفتن، باعث ایجاد مقاومت جانبی شدید می شود و حرکت خودرو را کند یا متوقف می سازد. حتی زمانی که خودرو در حال حرکت است، اگر سطح شن یکنواخت و متراکم نباشد، ممکن است ناگهان یک یا چند چرخ در نقطه ای نرم تر گیر کنند.
- اشتباه در تنظیم باد لاستیک و فشار گاز
یکی از اشتباهات رایج در رانندگی بر روی ماسه و شن، استفاده از لاستیک هایی با فشار هوای زیاد است. باد زیاد باعث می شود سطح تماس لاستیک با زمین کاهش یافته و فشار بیشتری به نقاط خاصی از ماسه وارد شود. این تمرکز فشار، باعث فرورفتن سریع تر چرخ ها می شود.
همچنین، استفاده از فشار گاز بالا در زمان گیر کردن، تنها موجب چرخش بی هدف چرخ ها، گرم شدن لاستیک و در نهایت، فرو رفتن بیشتر خودرو خواهد شد.
- تفاوت ماسه خشک و مرطوب در رفتار خودرو
ماسه خشک و مرطوب، رفتارهای کاملاً متفاوتی از خود نشان می دهند. ماسه مرطوب معمولاً چسبندگی بهتری دارد و تا حدودی می تواند وزن خودرو را تحمل کند. اما ماسه خشک، به ویژه در هوای گرم یا در مناطق بیابانی، بسیار سست و لغزنده است. بسیاری از رانندگان به اشتباه تصور می کنند که ماسه خشک نیز مانند سطح جاده قابل رانندگی است، در حالی که رفتار لاستیک در این شرایط بسیار متفاوت خواهد بود.
گیر کردن خودرو در شن
نشانه های اولیه گیر کردن در شن
آشنایی با علائم ابتدایی گیر کردن خودرو در شن یا ماسه، می تواند به راننده این امکان را بدهد که پیش از بدتر شدن شرایط، تصمیمی مناسب اتخاذ کند. نادیده گرفتن این نشانه ها ممکن است باعث شود عملیات نجات خودرو دشوارتر یا حتی غیرممکن شود.
- چرخش آزاد چرخ ها
یکی از اولین علائمی که نشان دهنده شروع گیر کردن خودرو است، چرخش آزاد چرخ ها بدون پیش روی خودرو است. این اتفاق زمانی می افتد که چرخ ها به جای حرکت به جلو یا عقب، صرفاً در جای خود می چرخند. چنین حالتی نشان دهنده عدم اصطکاک کافی بین لاستیک و سطح زیرین است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، چرخ ها به تدریج در ماسه فرو می روند. - پایین رفتن تدریجی خودرو
گاهی خودرو بدون هیچ علامت واضحی، به تدریج در ماسه فرو می رود. این پدیده بیشتر زمانی رخ می دهد که سطح ماسه یکپارچه به نظر می رسد، اما لایه های زیرین آن سست یا متحرک هستند. فرو رفتن تدریجی، معمولاً با افزایش مقاومت در فرمان و کند شدن حرکت خودرو همراه است. در این حالت، توقف کامل و بررسی وضعیت چرخ ها ضروری است. - عدم حرکت حتی در دور بالا
وقتی موتور با دور بالا کار می کند اما خودرو حتی چند سانتی متر هم حرکت نمی کند، این نشانه ای قطعی از گیر افتادن خودرو است. در چنین شرایطی، گشتاور تولیدشده توسط موتور، به جای انتقال به زمین، صرف چرخش در جای خالی می شود. ادامه این وضعیت می تواند منجر به داغ شدن کلاچ، خرابی دیفرانسیل و آسیب های مکانیکی دیگر شود. بهترین راه، توقف کامل و اجرای یکی از روش های بیرون آوردن ماشین از ماسه است.
سخن پایانی
گیر افتادن خودرو در ماسه و شن، مشکلی است که ممکن است برای هر راننده ایeven حرفه ای ترین ها رخ دهد. اما تفاوت میان یک ماجراجویی هیجان انگیز و یک بحران پرهزینه، در داشتن آمادگی، دانش و ابزارهای لازم برای واکنش صحیح نهفته است. همان طور که در این مقاله به تفصیل بیان شد، شناخت دلایل گیر کردن خودرو تشخیص نشانه های اولیه، اجتناب از رفتارهای اشتباه و استفاده از روش های بیرون آوردن ماشین از ماسه می تواند شما را از دشوارترین موقعیت ها نجات دهد.
صفحه تراکشن
سوالات متداول 10 روش بیرون آوردن ماشین از ماسه و شن
- آیا خودروهای دو دیفرانسیل هم در ماسه گیر می کنند؟
بله، حتی خودروهای آفرود و دو دیفرانسیل نیز در شرایط خاص مانند ماسه های بسیار نرم، شیب دار یا خشک و روان ممکن است گیر کنند. تفاوت در این است که این خودروها راحت تر از پس بیرون آمدن برمی آیند.
- بهترین فشار باد لاستیک برای حرکت روی ماسه چقدر است؟
به طور معمول کاهش فشار باد لاستیک به حدود ۱۵ تا ۱۸ PSI برای افزایش سطح تماس و جلوگیری از فرورفتن در ماسه توصیه می شود. البته بعد از خروج از منطقه شنی باید فشار را به حالت عادی برگردانید.
- آیا می توان بدون ابزار، خودرو را از ماسه بیرون آورد؟
در مواردی خاص و سبک، ممکن است بتوان با روش هایی مانند حرکت رفت وبرگشتی یا سبک کردن بار این کار را انجام داد، اما در اکثر موارد، نبود ابزار مناسب مانند بیل یا تراکشن برد کار را بسیار سخت تر می کند.
- استفاده از وینچ در ماسه چه محدودیت هایی دارد؟
وینچ ابزار بسیار قدرتمندی است اما باید به پایه ای محکم متصل شود. در محیط هایی که درخت یا خودرو دیگر وجود ندارد، استفاده از وینچ نیازمند تجهیزات اضافی مثل زمین گیر یا سندان خاکی است.
- چطور می توان از گیر کردن در ماسه پیشگیری کرد؟
رانندگی با سرعت یکنواخت، پرهیز از توقف ناگهانی، کاهش باد لاستیک ها، و حرکت در مسیرهای متراکم شده (مثلاً رد چرخ خودروهای دیگر) از مهم ترین راهکارهای پیشگیری هستند.