10 ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف

گیر کردن خودرو در گل یا برف، از جمله موقعیت هایی است که می تواند به سادگی یک ماجراجویی را به یک بحران واقعی تبدیل کند. این وضعیت نه تنها در جاده های کوهستانی یا روستایی بلکه حتی در مسیرهای شهری پس از بارندگی شدید یا بارش سنگین برف نیز اتفاق می افتد. آشنایی با ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف به شما این امکان را می دهد تا با اعتمادبه نفس بیشتری در شرایط سخت رانندگی کنید. در این مقاله، ابتدا بررسی می کنیم که چرا خودروها در گل و برف گیر می کنند، سپس به نکات اولیه و ضروری هنگام گیر افتادن می پردازیم و در نهایت، ۱۰ ترفند عملی و تست شده برای رهایی خودرو را معرفی می کنیم.

نکات فوری قبل از درآوردن خودرو

در شرایط اضطراری که خودرو در گل یا برف گیر کرده است، تصمیم های اولیه راننده می تواند سرنوشت نهایی را تعیین کند. رعایت چند نکته ساده، اما حیاتی، می تواند از بدتر شدن شرایط و وارد شدن آسیب به خودرو جلوگیری کند. در ادامه، مهم ترین توصیه هایی که باید در همان لحظه اول به آن ها توجه داشته باشید، مرور می شوند.

اولین واکنش بسیاری از رانندگان هنگام گیر کردن در گل یا برف، خاموش کردن سریع خودرو است. این کار، اگرچه از نظر مصرف سوخت منطقی به نظر می رسد، اما در اغلب موارد اشتباه است. خاموش کردن موتور ممکن است باعث افت فشار روغن یا سرد شدن سریع قطعات شود، به ویژه در هوای سرد. در عوض، روشن نگه داشتن خودرو برای چند دقیقه کمک می کند تا گرمای پیشرانه حفظ شود، باتری دشارژ نشود و امکاناتی مثل بخاری، گرم کن شیشه یا حتی برف پاک کن ها فعال بمانند.

• از گاز دادن شدید خودداری کن

این یکی از مهم ترین نکات نجات خودرو در شرایط گل آلود یا برفی است. هرچقدر بیشتر گاز بدهید، چرخ ها بیشتر در جای خود می چرخند و اصطکاک کمتر می شود. حتی ممکن است گل یا برف در اطراف چرخ جمع شده و مانع حرکت شود. به جای آن، باید به آرامی و با دنده پایین و دور موتور کم تلاش کنید حرکت کنید. هدف این است که با کمترین چرخش اضافی، بیشترین انتقال نیرو را به زمین انجام دهید.

• بی محابا از ماشین پیاده نشو!

در بسیاری از مواقع، راننده با دیدن اینکه خودرو حرکت نمی کند، بلافاصله پیاده می شود تا بررسی کند چه اتفاقی افتاده است. اما در شرایط لغزنده مثل برف یا گل، پیاده شدن ممکن است خطرناک باشد. کف گل آلود یا برفی ممکن است لیز باشد و منجر به زمین خوردن یا آسیب شود.

همچنین در برخی موارد، ممکن است خودرو ناگهان به حرکت بیفتد و تعادل شما را برهم بزند. اگر قصد پیاده شدن دارید، ابتدا مطمئن شوید خودرو در حالت پارک ایمن قرار دارد و خطر حرکت ناگهانی وجود ندارد.

10 ترفند کاربردی برای بیرون آوردن خودرو از گل و برف

هنگامی که خودرو در گل یا برف گیر می کند، استفاده از ترفندهای مناسب می تواند تفاوت بین یک نجات موفق و یک بحران طولانی مدت باشد. در این بخش، ده ترفند عملی و اثبات شده را بررسی می کنیم که با استفاده از آن ها می توانید احتمال موفقیت خود در بیرون آوردن خودرو از شرایط لغزنده را به طور چشم گیری افزایش دهید. این ترفندها، بخشی جدایی ناپذیر از هر راهنمای کامل برای ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف هستند.

1. استفاده از حالت دنده سنگین یا دنده دو

در زمانی که خودرو در گل یا برف گیر کرده، استفاده از دنده سنگین (مانند دنده دو در گیربکس دستی) به کاهش گشتاور و کنترل بهتر بر چرخش چرخ ها کمک می کند. برخلاف تصور رایج، دنده یک به دلیل گشتاور بالا ممکن است باعث چرخش سریع چرخ ها و در نتیجه از دست رفتن چسبندگی شود.

انتخاب دنده ای بالاتر مانند دنده دو یا حالت دنده سنگین در گیربکس های اتوماتیک، باعث می شود انتقال نیرو به سطح به صورت ملایم تری انجام گیرد و شانس خروج از محل افزایش یابد.

2. کم کردن باد لاستیک ها برای افزایش سطح تماس

یکی از روش های مؤثر برای افزایش اصطکاک چرخ با سطح زمین، کاهش فشار باد لاستیک هاست. با کم کردن باد تا حدود ۱۵ تا ۱۸ PSI، سطح تماس لاستیک با زمین افزایش می یابد و توزیع وزن به صورت گسترده تری انجام می شود. این کار مانع از فرو رفتن لاستیک در گل یا برف نرم شده و باعث افزایش کشش و تحرک خودرو می شود. البته پس از رهایی از محل، باید بلافاصله فشار لاستیک ها را به حالت نرمال برگرداند.

3. استفاده از صفحات تراکشن یا کف پوش خودرو زیر چرخ ها

در مواقعی که چرخ ها در جای خود می چرخند و توانایی پیشروی ندارند، قرار دادن صفحات تراکشن یا حتی کف پوش خودرو زیر چرخ های محرک می تواند چسبندگی لازم را فراهم کند. این روش به ویژه در برف های فشرده یا گل های چسبنده بسیار مؤثر است.

اگر تراکشن برد در دسترس نیست، می توان از کف پوش لاستیکی خودرو یا حتی فرش صندوق عقب به عنوان جایگزین موقت استفاده کرد. مهم این است که چرخ بر روی یک سطح مقاوم و چسبنده قرار گیرد تا انرژی تولیدی موتور به جلو رانده شود.

4. استفاده از بیل و کندن مسیر جلوی لاستیک ها

گاهی اوقات، تنها چیزی که مانع حرکت خودرو شده، گل یا برف انباشته شده جلوی چرخ هاست. استفاده از بیل یا هرچیزی که برای پاک سازی مسیر جلوی چرخ ها، می تواند به سرعت مسیر خروج را باز کند. کندن گل، حذف یخ های فشرده یا برداشتن مانع های طبیعی مثل تکه سنگ ها یا چوب های گیر کرده در اطراف چرخ، اولین قدم مهم برای خروج ایمن از محل است. هرچه سطح زیر چرخ آزادتر باشد، احتمال حرکت خودرو بیشتر خواهد بود.

5. ریختن شن، ماسه، خاک یا گونی برنج زیر چرخ

برای افزایش اصطکاک بین لاستیک و سطح، می توان از مواد طبیعی یا در دسترس مانند شن، ماسه، خاک خشک یا حتی کیسه برنج خالی استفاده کرد. این مواد در زیر چرخ ها قرار می گیرند تا یک سطح زبر ایجاد کنند که باعث چسبندگی بهتر لاستیک شود.

در مناطق روستایی یا جاده های فرعی، حتی برگ های خشک، کارتن یا مقوا نیز می توانند نقش مشابهی ایفا کنند. هر ماده ای که بتواند اصطکاک بین سطح و لاستیک را بالا ببرد، به خروج خودرو از محل کمک می کند.

بیشتر بخوانید : چطور یک کیت نجات آفرود بسازیم؟

6. استفاده از بند ریکاوری یا طناب و بکسل با خودرو دیگر

در شرایطی که امکان استفاده از خودروی کمکی وجود دارد، اتصال یک بند ریکاوری یا طناب بکسل به خودرو و کشیدن آن توسط خودروی دیگر می تواند راهی مطمئن و سریع باشد. برای این کار باید از نقاط اتصال استاندارد (مانند قلاب بکسل در شاسی) استفاده کرد و هر دو راننده باید با هماهنگی کامل و با حرکت ملایم عملیات را انجام دهند. استفاده از بند ریکاوری دارای خاصیت کشسانی کمک می کند فشار ناگهانی بر دو خودرو وارد نشود.

7. استفاده از وینچ

اگر خودرو به وینچ برقی یا مکانیکی مجهز باشد، یکی از ایمن ترین روش ها برای خروج از شرایط گیر کردن، استفاده از این ابزار است. وینچ با استفاده از نیروی کشش آرام و قابل کنترل، خودرو را از گل یا برف بیرون می کشد. مهم ترین نکته در استفاده از وینچ، یافتن یک نقطه محکم برای اتصال کابل است، مانند درخت، سنگ بزرگ یا خودروی دیگر. همچنین استفاده از قرقره هدایت، تسمه درخت و دستکش ایمنی در این فرآیند توصیه می شود.

8. کمک گرفتن از جک Hi-Lift برای بلند کردن و پر کردن زیر چرخ

وقتی یک یا چند چرخ کاملاً در گل یا برف فرو رفته اند، استفاده از جک هایلیفت Hi-Lift می تواند راه نجات باشد. با بلند کردن خودرو از محل، می توان فضای خالی زیر چرخ را با خاک سفت، سنگ یا چوب پر کرد. پس از پایین آوردن خودرو، چرخ روی یک سطح پایدار قرار می گیرد و شانس خروج از محل بیشتر می شود. البته استفاده از این جک نیازمند دقت و ایمنی بالا است، زیرا عدم ثبات می تواند منجر به سقوط ناگهانی خودرو شود.

9. تکان دادن خودرو به جلو و عقب با حرکات نرم

یکی از ساده ترین اما مؤثرترین روش ها در شرایط گل یا برف، استفاده از تکنیک حرکت رفت وبرگشتی خودرو است. با جابه جایی آرام بین دنده عقب و جلو، می توان به تدریج سطح زیر چرخ را تثبیت کرد و شتاب اولیه لازم برای خروج را فراهم آورد.

این روش به شرطی مؤثر است که حرکات بدون شتاب ناگهانی، نرم و با تمرکز انجام شوند. اگر چرخش بی مورد اتفاق بیفتد، ممکن است خودرو بیشتر فرو برود.

10. استفاده از زنجیر چرخ در برف یا لاستیک های گل درشت

در مسیرهای برفی، داشتن زنجیر چرخ می تواند تفاوت بین گیر کردن و عبور موفق باشد. زنجیرها با افزایش چسبندگی و اصطکاک، به لاستیک اجازه می دهند تا با قدرت بیشتر برف را شکافته و جلو برود. اگر زنجیر در دسترس نیست، استفاده از لاستیک های گل درشت یا زمستانی می تواند عملکرد مشابهی ارائه دهد. این نوع لاستیک ها به ویژه برای مسیرهای گل آلود نیز طراحی شده اند و در مقایسه با لاستیک های معمولی عملکرد بسیار بهتری دارند.

چه کارهایی را نباید انجام داد؟

در شرایط اضطراری و استرس زا مانند گیر افتادن خودرو در گل یا برف، بسیاری از رانندگان به جای استفاده از روش های علمی و تجربه شده، به سراغ واکنش های فوری و غریزی می روند. متأسفانه این رفتارها نه تنها کمکی به نجات خودرو نمی کنند، بلکه در بسیاری از موارد باعث تشدید مشکل، آسیب مکانیکی یا حتی افزایش احتمال خطر می شوند. در ادامه به چند مورد از مهم ترین اشتباهاتی می پردازیم که باید هنگام پیاده سازی ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف از آن ها پرهیز کرد.

• گاز دادن ممتد و شدید

یکی از رایج ترین اشتباهات رانندگان، نگه داشتن پای خود روی پدال گاز با شدت بالا است. در نگاه اول ممکن است این تصور وجود داشته باشد که با افزایش نیرو، چرخ ها بالاخره از مانع عبور خواهند کرد، اما در عمل این رفتار تنها باعث چرخش بی هدف چرخ ها، داغ شدن سیستم انتقال قدرت، فرو رفتن بیشتر در گل یا برف و از بین رفتن کامل اصطکاک می شود. به جای آن باید با دنده پایین و فشار نرم و پیوسته، حرکت آغاز شود.

• چرخاندن فرمان بدون هدف

چرخاندن بی هدف فرمان در هنگام گیر افتادن خودرو، معمولاً از روی استیصال یا تلاش برای “فرار از نقطه” انجام می شود. این کار می تواند باعث از دست رفتن بیشتر کشش چرخ ها، پیچ خوردن ناگهانی لاستیک ها و حتی آسیب به سیستم فرمان شود. حرکت فرمان تنها زمانی مؤثر است که به طور کنترل شده و هم زمان با تلاش برای خروج انجام گیرد. چرخاندن تصادفی فرمان هیچ کمکی به خروج خودرو نمی کند.

• استفاده از جک بدون بستر محکم

اگرچه جک یکی از ابزارهای اصلی نجات از گل و برف است، اما استفاده نادرست از آن خطرناک است. به ویژه زمانی که راننده تلاش می کند روی سطحی گل آلود یا نرم بدون زیرسازی مناسب، خودرو را با جک بالا ببرد، احتمال فرو رفتن پایه جک و لغزش ناگهانی خودرو بسیار بالاست. این اتفاق ممکن است منجر به آسیب به خودرو یا حتی صدمه به افراد شود. پیش از استفاده از جک، حتماً باید زیر آن تخته چوب، صفحه فلزی یا هر سطح سفت و مقاوم قرار داده شود.

 

ابزار های ضروری برای جلوگیری از گیر کردن در سفر های آفرودی

سفر های آفرودی و طبیعت گردی، به ویژه در مناطق کوهستانی، جنگلی یا جاده های گل آلود و برفی، همواره با ریسک هایی همراه هستند. اگرچه مهارت رانندگی نقش مهمی در موفقیت این سفرها دارد، اما داشتن تجهیزات مناسب می تواند تفاوت اساسی میان گیر افتادن و عبور موفق از مسیر ایجاد کند. در این بخش به معرفی ابزارهایی می پردازیم که همراه داشتن آن ها برای اجرای موفقیت آمیز ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف حیاتی است.

• صفحات تراکشن

صفحات تراکشن یکی از کاربردی ترین و ضروری ترین تجهیزات آفرود هستند که معمولاً از جنس پلاستیک فشرده یا فلز سبک ساخته شده اند. این صفحات به گونه ای طراحی شده اند که در زیر چرخ ها قرار گرفته و سطح چسبنده و مقاومی برای حرکت چرخ ها فراهم کنند. استفاده از آن ها به ویژه در مسیرهای گل آلود، برفی یا شن زار بسیار مؤثر است. همراه داشتن حداقل دو عدد از این صفحات می تواند در مواقع اضطراری خودرو را از گیر کردن نجات دهد.

• بند و قلاب بکسل

در شرایطی که نیاز به کمک از خودروی دیگر وجود دارد، بند بکسل با قلاب مقاوم یکی از ابتدایی ترین ابزارهای نجات است. این بندها باید دارای توان تحمل وزن بالا باشند و به درستی به نقاط اتصال استاندارد خودرو متصل شوند. بندهای ریکاوری که خاصیت کشسانی دارند، بهتر از طناب های ساده هستند، زیرا فشار ناگهانی وارد شده به خودرو را جذب می کنند و مانع پارگی یا صدمه به شاسی می شوند.

• جک بلند

جک های بلند مخصوص آفرود، مانند جک Hi-Lift، ابزار قدرتمندی برای بالا بردن خودرو در شرایطی هستند که یک یا چند چرخ به شدت در گل یا برف فرو رفته اند. با استفاده از این جک ها، می توان خودرو را بالا آورده، زیر چرخ ها را پر کرد و شرایطی پایدارتر برای خروج فراهم آورد. البته استفاده از جک در زمین نرم مستلزم داشتن صفحه پایه محکم است تا از فرو رفتن آن جلوگیری شود.

• بیل تاشو

بیل تاشو یا بیل دستی کوچک، ابزاری بسیار ساده اما کاربردی است. با این وسیله می توان اطراف چرخ ها را از گل، برف یا مانع پاک کرد، مسیری برای عبور باز نمود یا حتی خاک برای زیرسازی تأمین کرد. اندازه کوچک، وزن سبک و قابلیت جمع شدن باعث شده بیل تاشو یکی از تجهیزات جدانشدنی از جعبه ابزار خودروهای سفر آفرودی باشد.

• دستکش و طناب یدک

در شرایطی که نیاز به کندن گل، کار با وینچ یا جک، و حتی بکسل وجود دارد، داشتن یک جفت دستکش ضخیم بسیار مهم است. این دستکش ها از آسیب به دست ها در برابر لبه های تیز یا سطوح داغ جلوگیری می کنند. همچنین همراه داشتن یک طناب یدک مقاوم نیز در مواقعی که نیاز به بستن بار، کشیدن تجهیزات یا حتی اتصال موقت خودروها وجود دارد، بسیار مفید است. این ابزارها اغلب کم حجم هستند، اما در شرایط سخت می توانند نجات بخش باشند.

بیشتر بخوانید : بهترین مسیر های آفرودی ایران

جمع بندی

گیر کردن خودرو در گل و برف اتفاقی پیش بینی ناپذیر اما کاملاً قابل مدیریت است. با داشتن آگاهی کافی، حفظ آرامش، و به کارگیری درست ترفند بیرون آوردن خودرو از گل و برف می توان از بسیاری از بحران ها جلوگیری کرد یا دست کم سریع تر از آن ها عبور کرد. در این مقاله، دلایل اصلی گیر افتادن در سطوح لغزنده را بررسی کردیم، ترفندهای کاربردی برای نجات خودرو را معرفی کردیم، به اشتباهات رایج پرداختیم و در نهایت ابزارهای حیاتی برای سفرهای آفرودی را شرح دادیم.

نکته کلیدی اینجاست که موفقیت در چنین شرایطی فقط به قدرت خودرو وابسته نیست، بلکه به رفتار هوشمندانه راننده، تجهیزات همراه و تصمیم گیری در لحظات حساس بستگی دارد. پس اگر اهل سفر در طبیعت، کوهستان، جنگل یا مناطق برفی و بارانی هستید، پیش از شروع سفر، خود را مجهز کنید و این راهکارها را همیشه در ذهن داشته باشید.

 

سوالات متداول

1. آیا استفاده از گاز زیاد هنگام گیر کردن در برف یا گل می تواند مفید باشد؟

خیر. گاز دادن شدید فقط باعث چرخش بیشتر چرخ ها، داغ شدن سیستم انتقال قدرت و فرو رفتن بیشتر خودرو در گل یا برف می شود. باید با دنده پایین و فشار آرام، تلاش برای خروج را آغاز کرد.

2. در صورت نداشتن تراکشن برد، چه چیزهایی می توان به جای آن استفاده کرد؟

اگر تراکشن برد در دسترس نبود، می توان از کف پوش ماشین، تخته چوب، کارتن ضخیم، گونی خالی یا حتی لباس های بلااستفاده برای ایجاد اصطکاک زیر چرخ استفاده کرد.

3. آیا خودروهای دو دیفرانسیل یا آفرودی در گل و برف گیر نمی کنند؟

خیر. هر خودرویی در شرایط خاص ممکن است گیر کند. حتی خودروهای آفرودی نیز اگر لاستیک مناسب نداشته باشند یا در گل چسبنده و برف عمیق قرار بگیرند، به مشکل برمی خورند.

4. چطور از گیر کردن خودرو در گل جلوگیری کنیم؟

انتخاب مسیر مناسب، حرکت آهسته و پیوسته، استفاده از لاستیک های مخصوص زمستان یا گل، عدم توقف روی سطوح نرم و همراه داشتن تجهیزات نجات از مهم ترین راهکارهای پیشگیری هستند.

5. آیا استفاده از جک در گل ایمن است؟

استفاده از جک در گل فقط زمانی ایمن است که زیر پایه جک از سطحی سخت و ثابت مانند تخته یا صفحه فلزی استفاده شود. بدون زیرسازی، جک ممکن است در گل فرو رفته و تعادل خودرو به هم بخورد.